این مقاله، به یكى از دلایل وجود خداوند پرداخته و در پى پاسخ این پرسشهاست فطرت چیست؟ فطریات كدامهاست؟ ویژگىها و اقسام آنها چیست؟ آیا دلیلى بر وجود فطرت و فطریات مىتوان یافت؟ آیا فطرت دلیل بر وجود خداوند است؟
مقاله فطرت
مقدّمه :
از اساسىترین مسائل تاریخ اندیشه بشر، مسأله اثبات خداست. مهمترین رسالت پیامبران الهى، هدایت مردم به سوى معرفت خداوند عالم است. این مقاله، به یكى از دلایل وجود خداوند پرداخته و در پى پاسخ این پرسشهاست: فطرت چیست؟ فطریات كدامهاست؟ ویژگىها و اقسام آنها چیست؟ آیا دلیلى بر وجود فطرت و فطریات مىتوان یافت؟ آیا فطرت دلیل بر وجود خداوند است؟
واژهشناسى و مفهوم «فطرت»
«فطرت» كلمهاى عربى از ماده (ف.ط. ر) است كه به دو معناى «شكافتن» و «آفریدن و ایجاد اولیه» و بدون سابقه (خلق از عدم) مىباشد.1 علّامه طباطبائى بر آن است كه معناى دوم «الفطر»، «ایجاد از عدم محض» است.2 مشتقات این ماده به هر دو معنا در قرآن آمدهاند:
ـ «اَفىِ اللّهِ شكٌ فاطرِ السموات و الارض» (ابراهیم: 10) به معناى آفریدن
ـ «اذا السماءُ انفطرت» (انفطار: 1) به معناى شكافتن.
«فطرت» كه بر وزن «فِعله» است به معناى كیفیت خاص خلقت است; یعنى ویژگىهایى كه خداوند در خلقت انسان لحاظ كرد و بینشها و گرایشهاى خدادادى و غیراكتسابى كه در انسان قرار داده شدهاند. «توحید فطرى است»; یعنى انسان نسبت به توحید، بىاقتضا و خنثى نیست. در سرشت انسان، تقاضایى وجود دارد كه توحید و معارف دینى، پاسخگوى آن است. پیامبران الهى چیزى را بر انسان عرضه كردهاند كه بشر به حسب طبیعت خود در جستوجوى آن است.
کلمات کلیدی:
فطرت
فطریات
برهان فطرت
فهرست مطالب
مقدّمه 2
واژهشناسى و مفهوم «فطرت» 2
«فطریات» 3
ویژگىهاى فطریات 7
اقسام فطریات 9
حبّ ذات 9
تصدیق فطرت و فطریات 11
دلایلى بر وجود اصل فطریات و فطرت خدا آشنا در انسان اقامه مىشوند: 11
3. دلیل نقلى: 15
نظر روانشناسان درباره فطرت 17
دلالت فطرت بر وجود خداوند 20
برهان فطرت از دیدگاه متفكران مسیحى 25
پىنوشتها 26